رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت از تلاش‌های محیطی، آموزشی و آگاهی‌بخشی عمومی به عنوان راه‌های کلیدی برای مقابله با پشه آئدس و بیماری‌های مرتبط با آن نظیر تب دنگی نام برد.
تهدیدات ناشی از پشه آئدس
پشه آئدس مسئول انتقال چهار بیماری خطرناک تب دانگ، تب زرد، چیکونگونیا و زیکا است. در حال حاضر هیچ‌یک از این بیماری‌ها واکسن یا درمان قطعی ندارد.
تغییرات اقلیمی و گسترش پشه آئدس
تغییرات اقلیمی و افزایش دما به تخم‌گذاری و تکثیر پشه آئدس کمک می‌کند. در ۵۰ سال گذشته، این پشه تنها در ۱۰ کشور یافت می‌شد، اما اکنون به ۱۲۰ کشور گسترش یافته است.
تاثیرات جهانی و اپیدمی‌های منطقه‌ای
بیش از ۵۰ درصد جمعیت جهان در معرض خطر بیماری‌های منتقل شده توسط پشه آئدس هستند. گونه اجیپتی این پشه می‌تواند به سرعت باعث شیوع گسترده بیماری‌ها شود، همانطور که در اپیدمی اخیر در بنگلادش دیده شد که منجر به بستری شدن ۲۶۰۰ بیمار در یک روز شد.
نرخ مرگ و میر و عوارض بیماری‌ها
در فرم شدید بیماری، مرگ و میر ناشی از گزش پشه آئدس می‌تواند بین ۱ تا ۱۰ درصد افزایش یابد. بیماری‌های منتقله از این پشه مانند زیکا می‌تواند عوارض جدی مانند عقب‌ماندگی ذهنی در نوزادان ایجاد کند.
تجربه ایران در مبارزه با پشه‌ها
ایران سابقه طولانی در مبارزه با مالاریا دارد. ۸۰ سال پیش، ۴۰ درصد از مرگ‌ومیرها در ایران به علت مالاریا بود. با این حال، تغییرات اقلیمی باعث شیوع دوباره مالاریا در برخی استان‌ها شده است.
تفاوت‌های پشه آئدس و پشه مالاریا
پشه مالاریا در شب‌ها و داخل منازل خونخواری می‌کند، در حالی که پشه آئدس در روز و خارج از منازل فعال است. برای دفع پشه آئدس توصیه می‌شود که در مناطق آلوده به این پشه، از خانه خارج نشوید یا لباس آستین بلند بپوشید.
توصیه‌ها و اقدامات پیشگیرانه
در استان‌های شمالی ایران، بیشتر پشه آئدس آلبوپیکتوس وجود دارد. از ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ تاکنون، ۱۴۹ مورد ابتلا به بیماری‌های ناشی از پشه آئدس شناسایی شده‌اند که ۱۳۰ نفر از آن‌ها از امارات به ایران آمده‌اند. این پشه علاقه زیادی به محیط‌های سیاه مانند لاستیک‌های فرسوده خودروها دارد. تخم پشه آئدس تا یک سال و نیم می‌تواند زنده بماند و در صورت بارش مجدد باران، دوباره تکثیر می‌شود.
