گزارش‌های اخیر نشان میدهد که شیوع سویه جدید ویروس آبله میمون، موسوم به mpox، در آفریقا و سایر نقاط جهان با سرعت بالایی در حال گسترش است و مرگبارتر از نسخه‌های قبلی می‌باشد.
از ابتدای سال ۲۰۲۴، جمهوری دموکراتیک کنگو با گزارش ۱۵,۶۶۴ مورد مشکوک به mpox و ۵۴۸ مورد مرگ، بیشترین آسیب را از این بیماری تجربه کرده است. این کشور در دسامبر ۲۰۲۲ شیوع ملی mpox را اعلام و در فوریه ۲۰۲۳ سیستم مدیریت حادثه را به دلیل افزایش موارد اجرا کرد.
به گفته وزیر بهداشت جمهوری دموکراتیک کنگو، ویروس mpox اکنون تمام استان‌های این کشور را تحت تأثیر قرار داده است، از جمله استان‌های مرزی که با کشورهای بوروندی، رواندا و اوگاندا هم‌مرز هستند. طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آفریقا، این بیماری تاکنون ۱۶ کشور را تحت تأثیر قرار داده است.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) در گزارش جدید خود mpox را به عنوان یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی با نگرانی‌های بین‌المللی اعلام کرده است. این سازمان برای دومین بار از سال ۲۰۲۲ هشدار داده است که این بیماری پتانسیل افزایش انتقال جهانی را دارد.
اعلامیه WHO پس از آن صادر شد که مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آفریقا شیوع mpox را یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی در این قاره اعلام کرد. بر اساس گزارش این مرکز، تعداد موارد جدید mpox در سال ۲۰۲۴ نسبت به سال گذشته ۱۶۰ درصد افزایش یافته است.
دکتر تدروس آدهانوم گبریسوس، مدیر کل سازمان جهانی بهداشت، بیان کرد که PHEIC (وضعیت اضطراری بهداشت عمومی با نگرانی‌های بین‌المللی) بالاترین سطح هشدار در قوانین بهداشت بین‌المللی است.
شیوع کنونی mpox که در جمهوری کنگو آغاز شد، با ظهور سویه مرگبارتر ویروس به نام Clade 1b با نرخ مرگ و میر ۳.۶ درصد، به شدت بیشتری از سویه‌های قبلی روبرو شده است. سویه جدید برای اولین بار در استان کیوو جنوبی در شرق جمهوری دموکراتیک کنگو شناسایی شد و تخمین زده می‌شود که از سپتامبر ۲۰۲۳ ظهور کرده باشد. در جولای، بیش از ۱۰۰ مورد تأیید شده Clade 1b در چهار کشور همسایه جمهوری دموکراتیک کنگو، از جمله بوروندی، کنیا، رواندا و اوگاندا گزارش شد. کارشناسان بر این باورند که تعداد واقعی موارد بیشتر از آنچه گزارش شده است، می‌باشد، زیرا بسیاری از موارد هنوز به طور کامل آزمایش نشده‌اند.
در سال ۲۰۲۲، یک شیوع جهانی از mpox، به ویژه در اروپا و ایالات متحده، که منجر به اعلام وضعیت اضطراری بهداشت عمومی توسط WHO شد، توسط سویه Clade II که نرخ مرگ و میر نسبتاً پایین‌تری داشت، ایجاد شد.
سازمان جهانی بهداشت اکنون با افزایش تعداد متخصصان و تأمین بودجه برای تسریع واکنش‌ها به شیوع بیماری، حمایت خود را از کشورهای آسیب دیده افزایش داده است. همچنین، روند فهرست استفاده اضطراری واکسن‌های mpox را آغاز کرده تا دسترسی به واکسن را برای کشورهای کم‌درآمد تسریع کند.
سوئد روز پنجشنبه اولین مورد شناسایی شده از سویه جدید mpox را تأیید کرد که نشان دهنده اولین ظهور Clade 1b خارج از قاره آفریقا است.
آژانس بهداشت سوئد تأکید کرد که برخلاف سویه قبلی که عمدتاً از طریق تماس جنسی منتشر می‌شد، Clade 1b در حال حاضر عمدتاً از طریق تماس‌های خانگی گسترش می‌یابد و بیشتر کودکان را مبتلا می‌کند. سازمان جهانی بهداشت هشدار داد که موارد وارداتی mpox احتمالاً به زودی در سایر نقاط اروپا شناسایی خواهد شد.
آبله میمون، که اولین بار در سال ۱۹۵۸ در میمون‌های آزمایشگاهی شناسایی شد، به طور معمول از حیوانات وحشی مانند جوندگان به انسان یا از انسان به انسان منتقل می‌شود. طبق گزارش WHO، بیماری بومی mpox به طور معمول به مناطق غرب و مرکز آفریقا محدود می‌شود، اما شناسایی موارد تأیید شده و مشکوک در کشورهای دیگر بدون سابقه سفر به این مناطق، غیر معمول است.
