تنها پنج سال پیش بود که همهگیری ویروس کرونا (COVID-19) جهان را به چالش کشید و میلیونها نفر را تحت تأثیر قرار داد. این تجربه تلخ باعث افزایش نگرانیها درباره ظهور بیماریهای عفونی جدید شده است؛ بیماریهایی که میتوانند جهان را بار دیگر دچار بحران کنند.
به گزارش سالم بمون، پس از مهار ویروس کرونا به لطف واکسنهای مؤثر، اکنون توجه مقامات بهداشتی به چندین بیماری عفونی متمرکز شده است. از جمله این بیماریها میتوان به مالاریا (عامل انگلی)، ایدز (عامل ویروسی) و سل (عامل باکتریایی) اشاره کرد. این سه بیماری به تنهایی سالانه حدود دو میلیون نفر را در سراسر جهان به کام مرگ میکشانند.
نگرانی از ظهور آنفلوآنزای پرندگان
یکی از بیماریهایی که اخیراً نگرانیهای زیادی ایجاد کرده، نوعی ویروس آنفلوآنزای «نوع آ» است که به آن آنفلوآنزای پرندگان نیز گفته میشود. این ویروس عمدتاً در پرندگان وحشی و اهلی یافت میشود و اخیراً در گاوهای شیری برخی ایالتهای آمریکا و اسبهای مغولستان نیز گزارش شده است.
هنگامی که شیوع آنفلوآنزا در حیواناتی مانند طیور افزایش مییابد، نگرانیها درباره انتقال آن به انسانها نیز بالا میرود. شواهد نشان میدهد که آنفلوآنزای پرندگان میتواند به انسانها منتقل شود؛ بهویژه از طریق تماس مستقیم با حیوانات آلوده یا مصرف محصولات غیرپاستوریزه مانند شیر خام.
در سال جاری، ایالات متحده ۶۱ مورد انسانی ابتلا به این ویروس را گزارش کرده است که این رقم در مقایسه با تنها دو مورد طی دو سال گذشته، جهشی چشمگیر محسوب میشود. نکته نگرانکنندهتر، نرخ مرگومیر ۳۰ درصدی این بیماری در میان موارد انسانی است که آن را در فهرست اولویتدار مقامات بهداشتی قرار داده است.
خطرات و چالشهای پیشرو
در حال حاضر، خوشبختانه این ویروس توانایی انتقال از انسان به انسان را ندارد و این موضوع احتمال وقوع یک همهگیری را کاهش میدهد. با این حال، مطالعات جدید نشان دادهاند که یک جهش ژنتیکی در این ویروس میتواند باعث انتقال آن بین انسانها شود؛ اتفاقی که میتواند آغازگر یک بحران جهانی باشد.
اگر چنین جهشی رخ دهد، دولتها باید با سرعت عمل بالا به مقابله با شیوع آن بپردازند. برای آمادگی در برابر چنین شرایطی، کشورهایی مانند بریتانیا اقدام به تهیه واکسنهایی نظیر واکسن H5 کردهاند که برای مقابله با آنفلوآنزای پرندگان طراحی شده است.
اقدامات جهانی برای آمادگی
سازمانهای بهداشتی جهانی برنامههایی برای مقابله با ظهور بیماریهای جدید تدوین کردهاند. این برنامهها شامل تهیه واکسن، شناسایی سریع موارد ابتلا و اجرای اقدامات قرنطینه است. بریتانیا برای سال ۲۰۲۵ بیش از ۵ میلیون دوز واکسن آنفلوآنزای پرندگان تهیه کرده و سایر کشورها نیز در حال سرمایهگذاری در این زمینه هستند.
بیماریهای مزمن؛ تهدید پنهان
در حالی که تمرکز جهانی بر جلوگیری از ظهور همهگیریهای جدید است، کارشناسان هشدار دادهاند که نباید از بیماریهای عفونی مزمن مانند مالاریا، ایدز و سل غافل شد. این بیماریها که به آنها «همهگیریهای آهسته» گفته میشود، همچنان میلیونها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار میدهند و نیازمند توجه ویژه مقامات بهداشتی هستند.
نتیجهگیری
ظهور ویروسهایی مانند آنفلوآنزای پرندگان، نشاندهنده ضرورت هوشیاری جهانی در برابر تهدیدات بهداشتی جدید است. در حالی که پیشرفتهای علمی و واکسنها امیدواری زیادی ایجاد کردهاند، همچنان خطر جهشهای ویروسی و بیماریهای نوظهور وجود دارد. برای جلوگیری از وقوع بحرانهای آینده، اقدامات پیشگیرانه و سرمایهگذاری در سیستمهای بهداشتی اولویت دارند.
