ویروس متاپنوموویروس انسانی (HMPV) اخیراً با افزایش موارد عفونتهای تنفسی در چین توجه جهانیان را به خود جلب کرده است. این ویروس، یکی از عوامل عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی و تحتانی است که معمولاً در فصل زمستان و بهار شیوع پیدا میکند. در این مطلب، نظر سازمان جهانی بهداشت (WHO) درباره این ویروس و همچنین وضعیت آن در ایران را بررسی خواهیم کرد.
نظر سازمان جهانی بهداشت درباره HMPV
سازمان جهانی بهداشت در بیانیهای اعلام کرده است که افزایش موارد عفونتهای حاد تنفسی در چین، به دلیل اپیدمیهای فصلی ناشی از ویروسهایی نظیر HMPV، آنفلوانزا، RSV و رینوویروس است.
طبق دادههای منتشر شده توسط چین تا تاریخ 29 دسامبر 2024، این افزایش در حدی است که انتظار میرود در فصل زمستان نیمکره شمالی رخ دهد.
سازمان جهانی بهداشت همچنین تأکید کرده که:
- بیشتر موارد HMPV با علائمی خفیف شبیه به سرماخوردگی ظاهر میشوند و معمولاً بدون نیاز به بستری بهبود مییابند.
- تنها در موارد شدیدتر، مانند برونشیت یا ذاتالریه، نیاز به مراقبتهای بیمارستانی وجود دارد.
- مقامات بهداشتی چین گزارش دادهاند که سیستم درمانی این کشور تحت فشار نیست و هیچ الگوی شیوع غیرمعمول مشاهده نشده است.
وضعیت ویروس HMPV در ایران
در ایران، سرپرست مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت اعلام کرده که شواهدی از شیوع ویروس HMPV در کشور وجود ندارد و این موضوع در تستهای انجامشده مشاهده نشده است.
وی افزود:
- در حال حاضر، ویروس آنفلوانزا شایعترین علت بیماریهای تنفسی در ایران است.
- حدود 25 درصد عفونتهای تنفسی ناشی از آنفلوانزا، 10 درصد ناشی از سرماخوردگی و 3 درصد ناشی از کرونا است.
رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت نیز تأکید کرد که:
- این ویروس جدید نیست و امکان جهشهای مشابه کرونا وجود دارد.
- کیتهای آزمایشگاهی برای شناسایی HMPV در ایران موجود است و بهصورت روزانه رصد میشود.
- با آمادگی شبکه بهداشت کشور، احتمال اپیدمی شدن این ویروس بسیار کم است، اما باید آماده باشیم.
علائم و خطرات ویروس HMPV
HMPV بیشتر با علائم خفیف تنفسی بروز میکند، اما در برخی موارد میتواند جدیتر شود، بهویژه در افراد زیر:
- سالمندان
- کودکان خردسال
- افراد دارای بیماریهای زمینهای مانند آسم یا بیماریهای قلبی-ریوی
علائم شایع شامل موارد زیر است:
- تب
- سرفه
- گرفتگی بینی
- مشکلات تنفسی
در موارد شدیدتر، علائم به برونشیت یا ذاتالریه تبدیل میشود.
اقدامات پیشگیرانه توصیهشده توسط سازمان جهانی بهداشت
برای کاهش خطر ابتلا به ویروسهای تنفسی از جمله HMPV، سازمان جهانی بهداشت توصیههای زیر را ارائه کرده است:
- استفاده از ماسک: در محیطهای شلوغ و کمتهویه.
- شستوشوی مداوم دستها: با آب و صابون یا محلولهای ضدعفونیکننده.
- پوشاندن دهان و بینی هنگام عطسه یا سرفه: با دستمال یا آرنج.
- دریافت واکسنهای توصیهشده: بر اساس نظر پزشکان و مقامات بهداشتی.
- استراحت در خانه: در صورت بروز علائم خفیف برای جلوگیری از انتقال بیماری.
- مراجعه به پزشک: در صورت علائم شدید یا وجود بیماریهای زمینهای.
جمعبندی
ویروس HMPV یکی از ویروسهای فصلی است که میتواند علائم خفیف تا شدید تنفسی ایجاد کند. اگرچه این ویروس در حال حاضر در چین و برخی دیگر از کشورها مشاهده شده، در ایران شواهدی از شیوع آن گزارش نشده است.
رعایت اصول بهداشت فردی، آگاهی از علائم، و آمادگی سیستمهای درمانی نقش کلیدی در جلوگیری از گسترش این بیماری دارد. سازمان جهانی بهداشت همچنان بر نظارت جهانی بر ویروسهای تنفسی تأکید دارد و در صورت بروز تغییرات مهم، بهروزرسانیهای لازم را ارائه خواهد کرد.
