براساس مطالعات انجام شده، حدود ۳۴ درصد از موارد سرطانها در ایران قابل پیشگیری است. این پیشگیریها میتواند از بروز بیماریهای خطرناک جلوگیری کرده و بار مالی و اجتماعی سنگینی که این بیماریها به همراه دارند را کاهش دهد. عوامل مختلفی مانند سبک زندگی ناسالم و مصرف مواد دخانی از جمله سیگار، بیشترین تأثیر را در بروز سرطانها دارند. آگاهی از این عوامل و انجام اقدامات پیشگیرانه میتواند نقش اساسی در سلامت عمومی جامعه ایفا کند.
سیگار علت عمده بروز سرطان در ایران
دکتر کاظم زندهدل، معاون پژوهشکده سرطان دانشگاه علوم پزشکی تهران، با تأکید بر نقش مهم مصرف سیگار در بروز سرطان در ایران، اشاره کرد که سیگار بیشترین سهم را در افزایش موارد سرطان در کشور دارد. این مسئله از آن جهت حائز اهمیت است که میتوان با آگاهیرسانی بیشتر و ایجاد تغییر در الگوی مصرف مواد دخانی، بسیاری از موارد سرطان را پیشگیری کرد.
در گفتوگو با خبرگزاری تسنیم، وی عنوان کرد که سیگار نه تنها در ایجاد سرطانهای مختلف نقش دارد بلکه اثرات آن بر سلامت عمومی، به ویژه در جوامع جوان، قابل توجه است. با افزایش مصرف سیگار و قلیان در ایران، نگرانیهای زیادی در خصوص آینده سلامت عمومی وجود دارد.
آمار مبتلایان به سرطان و مرگ و میر ناشی از آن در ایران
طبق آخرین مطالعات پژوهشکده سرطان دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال ۱۳۹۹، حدود ۱۳۱ هزار مورد سرطان در کشور گزارش شده که از این تعداد، ۷۰ هزار نفر مرد و ۶۰ هزار نفر زن بودند. همچنین، این بیماری سالانه منجر به ۷۹ هزار مرگ در کشور میشود. این آمار نشاندهنده اهمیت پیشگیری و شناسایی عوامل خطر در کاهش این میزان است.
مطالعههای انجام شده همچنین نشان میدهند که از مجموع سرطانهای گزارش شده، حدود ۳۴ درصد از آنها قابل پیشگیری هستند که این امر نیازمند توجه به عوامل خطر مانند مصرف سیگار، رژیم غذایی ناسالم و عدم تحرک بدنی است.
۱۰ درصد از سرطان ها به دلیل سبک زندگی ناسالم
عوامل خطر دیگری مانند رژیم غذایی ناسالم، چاقی و کمتحرکی نیز نقش مهمی در بروز سرطانها دارند. طبق گفته دکتر زندهدل، این عوامل بعد از مصرف سیگار، حدود ۱۰ درصد از علت بروز سرطانها را شامل میشوند. مصرف غذاهای فرآوری شده مانند فستفودها که دارای مقادیر زیادی چربی، نمک و قند هستند، میتواند خطر ابتلا به سرطانهای مختلف مانند سرطان روده بزرگ و معده را افزایش دهد. همچنین، چاقی با سرطانهایی چون سرطان پستان، روده بزرگ و کلیه ارتباط دارد. بنابراین، رعایت یک رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم میتواند در پیشگیری از این بیماریها مؤثر باشد.
شایع ترین سرطان ها در ایران
طبق بررسیها، سرطانهای معده، پروستات و ریه در مردان ایرانی شایعترین نوع سرطانها هستند، در حالی که در زنان ایرانی، سرطانهای پستان، معده و روده بزرگ بیشترین شیوع را دارند. این اطلاعات میتواند به پزشکان و مردم کمک کند تا با شناخت بیشتر علائم و خطرات، از بروز این بیماریها جلوگیری کنند.
علائم هشداردهنده سرطان
دکتر زندهدل در پایان بر لزوم توجه به علائم هشداردهنده سرطان تأکید کرد. برخی از علائم از جمله خستگی بیش از حد، کاهش وزن بدون علت، خونریزیهای غیرعادی و عدم بهبودی زخمها میتواند نشانههایی از بروز سرطان باشد. در صورت مشاهده این علائم به مدت بیش از ۲ یا ۳ هفته، مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان سریعتر ضروری است.
نتیجه گیری
سرطان یکی از مهمترین مشکلات بهداشت عمومی در ایران است، اما با شناخت عوامل خطر و پیشگیری از آنها میتوان به کاهش میزان ابتلا و مرگومیر ناشی از این بیماری کمک کرد. آگاهیبخشی، اصلاح سبک زندگی، مصرف کمتر سیگار و قلیان، و رژیم غذایی سالم میتواند نقش بسزایی در پیشگیری از سرطانها داشته باشد. همچنین، تشخیص زودهنگام و مراقبتهای پزشکی به موقع میتواند شانس درمان موفق را افزایش دهد.