سپسیس (Sepsis) یک وضعیت بحرانی و خطرناک در بیماریهای عفونی است که به دلیل واکنش بدن به عفونت باکتریایی، ویروسی، قارچی و یا پارازیتیک رخ میدهد. در این وضعیت، سیستم ایمنی بدن به علت وجود مواد سمی در خون به طور ناعادلانه فعال میشود و باعث ایجاد التهابهای شدید در سراسر بدن میشود که ممکن است منجر به عوارض جانبی جدی شود. اگر سپسیس به طور موثر درمان نشود، ممکن است منجر به نارسایی عضو، سکته قلبی، سکته مغزی و یا مرگ بیمار شود.
این بیماری به معنای التهاب و عفونت منتشر شده در کل بدن است. از آن جایی که این بیماری بسیار مهم است و از جمله بیماری های پر خطر در دنیا به شمار می رود برای آن روز جهانی تعریف شده که ۱۳ سپتامبر است و یک اتحادیه انجمن بیماری سپسیس در دنیا تشکیل شده و سالانه مراسمی برگزار می کند که هدفش آگاهی رسانی در این حوزه است تا اهمیت آن را نمایان کند.
علائم بیماری سپسیس
علائم سپسیس میتواند شامل تب بالا، تنفس سریع، ضربان قلب سریع، خستگی شدید، درد عضلانی و مفصلی، تهوع و استفراغ، اسهال، تاری دید و کاهش فشار خون باشد. برخی از علائم بیماری ممکن است به صورت ناشناخته و بدون علائم خاصی شروع شود.
خطرات سپسیس شامل نارسایی عضو، سکته قلبی، سکته مغزی، عفونت خون و مرگ بیمار است. در صورت عدم درمان سریع و موثر، احتمال وقوع این عوارض جانبی بسیار بالا میرود.
دلایل ابتلا به بیماری سپسیس
دلایل سپسیس شامل عفونت باکتریایی، ویروسی، قارچی و یا پارازیتیک، آسیب به بافتها و ارگانها به دلیل آسیبهای فیزیکی یا جراحی، نارسایی ایمنی بدن به دلیل بیماریهای مزمن و یا درمانهای سرطانی و یا داروهایی که سیستم ایمنی را ضعیف میکنند، مصرف الکل و مواد مخدر و یا عفونتهای مزمن مثل دیابت و بیماریهای کلیوی است.
درمان بیماری سپتیسمی
راه های درمان سپسیس شامل مصرف آنتیبیوتیکها، اکسیژندرمانی، مایعات و الکترولیتها، درمان عفونت و پشتیبانی از عضو آسیب دیده است. در بعضی موارد، بیمار به بخش مراقبت های ویژه منتقل میشود تا از عوارض جانبی جلوگیری شود. همچنین، پیشگیری از سپسیس شامل بهداشت دست، استفاده از لباسهای مناسب و استفاده از واکسنهای مناسب است.
سپسیس نوعی بیماری است که به دنبال یک التهاب در بدن رخ می دهد و کم کم این التهاب در کل بذن رسوخ کرده و منتشر می شود. در صورتی که این عفونت درمان نشود کم کم بیمار دجار نارسایی های اندام های مختلف از جمله نارسایی کلیه تا از دست دادن هوشیاری و حتی منجر به مرگ بیمار می شود.
آمارهای جهانی حاکی از آن است که سالانه بین ۴۷ تا ۵۰ میلیون نفر به این بیماری مبتلا شده و از این تعداد حدود ۱۱ میلیون نفر فوت می شوند. از نظرزمانبندی در کمتر از هر ۳ ثانیه یک بیمار در دنیا به این علت فوت می کند.
با تاکید بر اینکه این مورد درصد بالایی از مرگ و میرها را به خود اختصاص می دهد گفت: در واقع ۲۰ درصد از مرگ هایی که در جهان در طی سال اتفاق می افتد به علت بیماری سپسیس است و این بیماری آن قدر خطرناک است که اگر فردی سپسیس بگیرد؛ بسته به محل و نوع درمان بین ۱۵ تا ۵۰ درصد احتمال خطر فوت دارد.
این متخصص با اشاره به علل بروز این بیماری بیان کرد: این بیماری ممکن است به دنبال مننژیت در بدن،عفونت پوستی، عفونت ادراری به خصوص در افراد سالمند، عفونت ریوی و سرطان ها رخ دهد. افراد مبتلا به بیماری های ذکر شده عمدتا با عفونت های سپسیس از بین می روند. در دوران کووید و آنفلونزا نیز ممکن است تبدیل به سپسیس شده و بیمار با سپسیس از دنیا برود.
افرادی که دچار آپاندیسیت های شدید، بیماری های داخلی و عفونت های شدید می شوند نیز بعضاً به سپسیس مبتلا می شوند. حتی برخی از بیماران تصادفی نیز بعد از مدتی دچار این بیماری شده و از دنیا می روند.
با اشاره به علائم بیماری سپسیس تصریح کرد: این بیماری مانند سایر بیماری ها دارای علائمی است؛ اگر فردی در صحبت کردن و تکلم دچار اختلال شود و یا احیاناً افت هوشیاری پیدا کرده و یا جابجا صحبت کند یا فردی که اندام های وی دچار لرز شدید وتب شده و یا همراه با آن درد عضلانی تجربه می کند عمدتا در حال بروز نشانه های سپسیس هستند. این موارد علائمی است که خانواده ها باید به آن توجه کنند.
فردی که ادرار وی قطع شده و یا دچار مشکلات تنفسی است یا تغییر رنگ پوست به بی رنگی و رنگ پریدگی را تجربه می کند به احتمال زیاد به این بیماری مبتلا است. این بیماری در سالمندان شایع تر است و در نوزادان هم بیشتر دیده شده است. البته افراد دیگری هم هستند که در معرض این بیماری قرار دارند.
افرادی که بیماری های زمینه ای خاصی مانند بیماری های ریوی، قلبی پیشرفته، بیماری های کبدی شدید، مشکل طحال و یا ضعف سیستم ایمنی داشته و یا مبتلا به ایدز و بیماری های شدید دیابتی باشند افرادی هستند که احتمال ابتلاء بیشتری دارند.
با تاکید بر اهمیت پیشگیری در این بیماری اظهار کرد: همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. برای پیشگیری از این بیماری لازم است واکسیناسیون به خصوص در دوران کودکی به درستی انجام گیرد همچنین اگر افراد بیماری های زمینه ای دارند واکسیناسیون پیشرفته بیماری های مختلف را حتما در برنامه داشته باشند. از طرفی در خوردن آب آشامیدنی هم باید دقت شود تا بهداشتی باشد.
شستشوی دست به خصوص در افراد سالمند بسیار مهم است، شستشوی مجاری تناسلی و بهداشت آن به خصوص در سالمندان و از همه مهمتر آگاهی رسانی به مردم و کادر درمان در رابطه با بیماری سپسیس و کنترل آن از موارد مهم پیشگیری از بیماری سپسیس است.
اگر افراد مبتلا به این بیماری در زمان طلایی این بیماری بین ۳ تا ۶ ساعت اول به مراکز درمانی مراجعه کنند می توان با یک سلسله اقدامات تشخیصی، حیاتی و درمانی باعث بهبودی شد که مجموع این اقدامات منجر به کاهش حضور بیمار در بیمارستان شده و جلوی مرگ و میر ناشی از آن گرفته می شود.
پیام روز جهانی سپسیس به مردم و کادر درمان این است که باید به این موضوع دقت بیشتری داشته باشیم تا اول از ابتلای به این بیماری پیشگیری کنیم و بعد اگر اتفاقی افتاد بتوانیم آن را درمان کرده و بیماران را نجات بدهیم. به علت این اهمیت همایشی تحت عنوان بیماری سپسیس در روزهای آینده در تهران برگزار خواهد شد تا به آگاهی رسانی در این مورد بیشتر کمک کند.