سرطان یکی از علل اصلی مرگ و میر زودهنگام در سراسر جهان است. گاهی اوقات این بیماری علامت خاصی ایجاد نمیکند، اما در اکثر موارد با علائم هشداردهنده همراه است. سرطان میتواند بافتهای مختلف بدن را تحت تاثیر قرار دهد و به طیف وسیعی از علائم و نشانهها مانند کاهش وزن، خستگی، تغییرات پوستی و سرفههای مداوم منجر شود. این علائم بهتنهایی برای تشخیص سرطان کافی نیستند، اما میتوانند به شما و پزشکتان در پیدا کردن مشکل و درمان آن کمک کنند.
شایعترین علائم و نشانههای سرطان
تومورهای سرطانی میتوانند به اندامها، اعصاب و عروق خونی مجاور فشار وارد کنند. گاهی اوقات هم سلولهای سرطانی مقدار زیادی از انرژی بدن را مصرف میکنند یا باعث تغییر عملکرد سیستم ایمنی میشوند. همهی این عوامل در ایجاد مشکلات زیر که از علائم سرطان به شمار میروند نقش دارند:
1. کاهش وزن ناخواسته
هنگامی که سلولهای سرطانی به سلولهای سالم حمله میکنند، ممکن است وزن کاهش پیدا کند. طبق گزارش انجمن سرطان آمریکا (ACS)، بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان قبل از تشخیص بیماری بهطور غیرمنتظره حداقل ۴/۵ کیلو وزن از دست میدهند. در حقیقت، این اتفاق ممکن است اولین علامت سرطان باشد. کاهش وزن در سرطانهای مری، ریه، لوزالمعده و معده شایعتر است. از سایر بیماریهایی که باعث کاهش وزن ناخواسته میشوند میتوان به پرکاری تیروئید اشاره کرد.
2. خونریزی
بعضی از سرطانها باعث خونریزی میشوند. بهعنوان مثال، ممکن است سرطان رودهی بزرگ با مدفوع خونی همراه باشد و سرطان پروستات یا مثانه به ادرار خونآلود منجر شود. مهم است که چنین علامتی را نادیده نگیرید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
3. تب
تب پاسخ بدن به عفونت یا بیماری است. افرادی که سرطان دارند اغلب دچار تب میشوند. تب معمولا نشانهی گسترش سرطان در اندامهای مختلف بدن است و بهندرت در مراحل ابتدایی بیماری رخ میدهد. با این حال، افراد مبتلا به سرطان خون مانند لوسمی یا لنفوم ممکن است این علامت را در مراحل اولیهی بیماری تجربه کنند. به همین دلیل، اگر تب شدید بود یا بیش از سه روز طول کشید، لازم است به پزشک مراجعه کنید.
4. درد و خستگی
خستگی مزمن که علیرغم خواب کافی از بین نمیرود، یکی از شایعترین علائم سرطان است. این علامت اغلب در سرطان خون دیده میشود. اما گاهی اوقات میتواند با خونریزی ناشی از سایر سرطانها مرتبط باشد. در بعضی موارد، سرطان پیشرفته باعث درد شود. بهعنوان مثال، کمردرد از علائم سرطان پروستات، تخمدان و رودهی بزرگ به شمار میشود. سرطان استخوان اغلب از همان ابتدا با درد همراه است. بعضی از تومورهای مغزی هم به سردردی منجر میشوند که چند روز طول می کشد و با درمان بهبود نمییابد
5. سرفهی مداوم
سرفه دلایل مختلفی دارد. بدن از سرفه برای خلاص شدن از شر مواد ناخواسته استفاده میکند. سرماخوردگی، آلرژی، آنفولانزا و حتی کاهش رطوبت همگی میتوانند در بروز سرفه نقش داشته باشند. با این حال، باید بدانید که سرفهی مزمن یکی از علائم سرطان ریه است که با پیشرفت بیماری ممکن است به خون آغشته شود. ذکر این نکته ضروری است که گاهی اوقات سرطان تیروئید هم میتواند به سرفهی مداوم منجر شود.
6. تغییرات پوستی
تغییرات پوستی از جمله بزرگ شدن خالها یا زگیلها اغلب با سرطان پوست مرتبط هستند. بعضی از این تغییرات هم ممکن است نشاندهندهی سایر سرطانها باشند. بهعنوان مثال، لکهی سفید در دهان علامت سرطان دهان است و وجود توده در زیر پوست میتواند به سرطان سینه مربوط باشد. سرطان ممکن است تغییرات پوستی دیگری هم ایجاد کند، از جمله افزایش رشد موها، ایجاد لکههای تیره، یرقان (زرد شدن پوست و چشمها) و تاخیر در التیام زخمها.
7. تغییرات دستگاهی گوارش
بعضی از سرطانها ممکن است غذا خوردن را دشوار کنند و به مشکلاتی مانند اختلال بلع، تغییر اشتها یا احساس درد بعد از غذا خوردن منجر شوند. فقط سرطانهای دستگاه گوارش این علائم را ایجاد نمیکنند. سرطان تخمدان هم میتواند باعث نفخ یا احساس سیری شود. بهعلاوه، حالت تهوع و استفراغ ممکن است از علائم سرطان مغز باشند.
8. تعریق شبانه
تعریق شدید در طول شب ممکن است از علائم اولیهی بعضی از سرطانها از جمله سرطان خون و سرطان کبد باشد. با این حال، ذکر این نکته ضروری است که سایر بیماریها هم میتوانند این علامت را ایجاد کنند.
سرطان ممکن است در مراحل ابتدایی علائم قابلتوجهی ایجاد نکند. از سوی دیگر، بعضی از علائم هشداردهندهی آن غیراختصاصی هستند و در سایر بیماریها هم مشاهده میشوند. در صورتی که علائم شما بیش از ۲ هفته طول کشید، به پزشک مراجعه کنید. حتی اگر علائمی ندارید اما نگران ابتلا به سرطان هستید یا سابقهی خانوادگی ابتلا به این بیماری را دارید، مشورت با پزشک کمککننده است. پزشک میتواند آزمایشهای غربالگری لازم برای تشخیص زودهنگام سرطان را به شما معرفی کند.
به هر حال، برای تشخیص دقیق سرطان، باید به پزشک مراجعه کرده و تستهای مورد نیاز را انجام داد. همچنین، توصیه میشود که در صورت وجود هرگونه علائم و نشانهای، به سرعت به پزشک مراجعه کنید.
آشنایی با علائم هشداردهندهی سرطان میتواند به تشخیص بهموقع این بیماری کمک کند. داشتن علائمی که در این مقاله به آنها اشاره کردیم لزوما به معنی ابتلا به سرطان نیست، چرا که سایر بیماریها هم میتوانند چنین علائمی ایجاد کنند. با این حال، در صورتی که برای مدت طولانی با مشکلاتی مثل خستگی، کاهش وزن ناخواسته، سرفه و… مواجه بودید، حتما به پزشک مراجعه کنید. اگر میخواهید به سرطان مبتلا نشوید یا این بیماری را در مراحل ابتدایی درمان کنید، باید مراقب سلامتی خود باشید، بهطور منظم برای چکاپ به پزشک مراجعه کنید و همهی تستهای غربالگری ضروری را طبق توصیهی پزشک انجام دهید. غربالگری بهویژه برای افراد دارای سابقهی خانوادگی سرطان اهمیت زیادی دارد.