وزنی که زنان در دوران بارداری اضافه یا کم میکنند، بر سلامت خود و جنین تأثیر دارد. این میزان وزن بر اساس شاخص توده بدنی (BMI) قبل از بارداری تعیین میشود. شاخص BMI میزان چربی بدن را با نسبت وزن به قد محاسبه میکند. در ادامه، به دلایل اهمیت این شاخص در بارداری، محدوده نرمال آن و جدول مناسب وزن در ماههای مختلف بارداری میپردازیم.
BMI در بارداری چیست و چرا مهم است؟
شاخص BMI در بارداری نشاندهنده میزان چربی بدن است و تأثیر زیادی بر سلامت مادر و جنین دارد. برای جلوگیری از عوارض مربوط به افزایش وزن در دوران بارداری، باید با مفهوم BMI و مقدار مناسب آن آشنا شویم. اگر شاخص BMI شما بالای ۳۰ باشد، به عنوان چاقی شناخته میشود. برای تعیین این شاخص، وزن خود را به کیلوگرم بر مجذور قد به متر تقسیم کنید و یا به این لینک مراجعه کنید.ضمنا می توانید اطلاعاتی درباره تاثیر بی ام ای در لیپوماتیک یا پیکرتراشی نیز به دست بیارید.
اهمیت محاسبه BMI در دوران بارداری
داشتن BMI بالا میتواند بر قابلیت باردار شدن زنان تأثیر بگذارد و با مختل کردن تخمکگذاری منظم، بارداری را دشوارتر کند. تحقیقات نشان میدهد که BMI بالا خطر ناموفقیت در لقاح آزمایشگاهی (IVF) را افزایش میدهد. همچنین، افزایش BMI در بارداری خطرات زیر را به همراه دارد:
- سقط جنین
- مردهزایی و سقط مکرر
- دیابت بارداری
- پره اکلامپسی: یک عارضه با فشار خون بالا و آسیب به کبد و کلیه
- مشکلات قلبی
- آپنه خواب
- نیاز به سزارین و عوارض ناشی از آن مانند عفونت زخم
عوارض BMI بالا برای جنین
داشتن BMI بالا میتواند مشکلاتی برای جنین و نوزاد ایجاد کند، از جمله:
- اختلالات مادرزادی
- ماکروزومی جنینی (بزرگتر بودن جنین از حد نرمال هنگام تولد)
- مشکلات رشد
- آسم دوران کودکی
- چاقی دوران کودکی
- مشکلات شناختی و تأخیر رشد
تعریف BMI بالا در بارداری
اگر BMI شما بیش از ۳۰ باشد، احتمال به دنیا آوردن نوزادی با وزن بیش از ۴ کیلوگرم افزایش مییابد و خطر بروز عوارض برای مادر و نوزاد وجود دارد. میزان وزنگیری مناسب در بارداری به وزن پیش از بارداری و BMI شما بستگی دارد. این دستورالعملها معمولاً پیشنهاد میشوند:
- بارداری تکی: اگر BMI شما ۳۰ یا بیشتر است، افزایش وزنی بین ۵ تا ۹ کیلوگرم توصیه میشود.
- بارداری دو یا چند قلویی: اگر BMI شما ۳۰ یا بیشتر است، افزایش وزنی بین ۱۱ تا ۱۹ کیلوگرم توصیه میشود.
محدوده نرمال BMI برای بارداری
محدوده نرمال BMI بین ۱۸.۵ تا ۲۴.۹ است. اگر BMI بالایی دارید، بهتر است پیش از تلاش برای بارداری، وزن خود را به این محدوده نزدیک کنید تا سلامت بارداری شما و جنینتان تضمین شود.
توصیههای مفید برای افزایش وزن سالم در دوران بارداری
- مشورت با پزشک: در ابتدای بارداری و در طول آن با پزشک خود درباره اهداف افزایش وزن صحبت کنید.
- پیگیری وزن: وزن خود را به طور منظم بررسی کنید و آن را با محدودههای توصیهشده برای افزایش وزن مقایسه کنید.
- تغذیه متعادل: از غلات کامل، سبزیجات، میوهها، لبنیات کمچرب و پروتئین بدون چربی استفاده کنید.
- احتیاط در مصرف غذاها: در مصرف برخی غذاها مانند فستفود، چیپس و شیرینیها مراقب باشید و آنها را بهعنوان مصرف گهگاهی تلقی کنید.
- کنترل قند و چربی: از مصرف نوشابههای قندی، دسرها، غذاهای سرخ شده، شیر کامل و گوشتهای چرب پرهیز کنید.
- شناخت نیازهای کالری: زنان در سه ماهه اول نیازی به کالری اضافی ندارند. در سه ماهه دوم حدود ۳۴۰ کالری اضافی و در سه ماهه سوم حدود ۴۵۰ کالری اضافی در روز نیاز دارند.
- فعالیت بدنی: حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط مانند پیادهروی سریع در هفته داشته باشید. این زمان را میتوانید به فواصل کوتاهتر تقسیم کنید.
