عسل طبیعی یک ماده غذایی بسیار مفید و سرشار از مواد غذایی و دارویی است که توسط زنبور عسل از شهد گل‌ها جمع آوری میشود. این عسل در داخل سلول‌های مومی توسط زنبورها ذخیره شده و انواع مختلفی دارد که بر اساس فاکتورهای متفاوتی تقسیم بندی میشوند. تمام انواع عسل دارای خواص درمانی و معجزه‌گری هستند، اما برخی از انواع عسل بیشتر در درمان‌های خاص استفاده میشوند. در این مقاله، قصد داریم به تقسیم‌بندی انواع عسل بپردازیم تا شما بتوانید هنگام خرید، محصول مناسب‌تری را انتخاب کنید.
انواع عسل طبیعی شامل عسل تک گل و عسل چند گل است. عسل تک گل زمانی تولید میگردد که زنبور عسل از یک نوع گل خاص شهد جمع آوری میکند، مانند عسل شبدر و عسل آفتابگردان که نقش مهمی در این صنعت دارند. از دیگر انواع عسل طبیعی می‌توان به عسل چند گل اشاره کرد که از چندین گل مختلف بدست می‌آید.
علاوه بر این، عسل طبیعی بر اساس فصل تولیدشان نیز به عسل بهاره و پاییزه تقسیم می شود. همچنین، انواع عسل طبیعی بر اساس منطقه تولیدشان نیز نامگذاری می شوند، مانند عسل سبلان عسلها همچنین بر اساس رنگشان نیز دسته بندی میشوند، از جمله عسل بی رنگ، قرمز و زرد.
تقسیم بندی انواع عسل
عسل یکی از محصولات طبیعی و خوراکی بسیار محبوب و مفید شمرده میشود که از زمانهای قدیم مورد استفاده قرار گرفته است. عسل به دو صورت وحشی و پرورشی تولید میشود. عسل وحشی توسط زنبورهای غیر پرورشی تولید شده و در موم‌هایی که روی تنه درختان یا شکاف سنگ‌ها و صخره‌ها شکل گرفته است، تولید میشود. این نوع عسل دارای خواص و ویژگی‌های خاصی میباشد که متفاوت از عسل پرورشی است.
عسل پرورشی
عسل پرورشی به روش پرورش زنبورهای ملکه و تکثیر تعداد زیادی زنبور در کندوهای ساخته شده توسط انسان تولید میشود. این نوع عسل دارای ویژگی‌ها و خواص دیگری نسبت به عسل وحشی میباشد. عسلها بر اساس منابع گل‌ها و فصل گل دهی گیاهان، به دو دسته تک گل و مخلوط (چند گل) تقسیم میشوند. هر یک از این انواع عسل دارای خواص و ویژگی‌های متفاوتی هستند که بسته به منابع گل‌ها و فصل تولید، تغذیه و درمان مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بر اساس نحوه استخراج و وضعیت فیزیکی، عسل ممکن است به شکل کاملا مایع، نیمه جامد (عسل شکرک زده) یا به شکل شان با موم عرضه شود. هر یک از این انواع عسل دارای استفاده‌های خاص خود هستند.
مقاله مرتبط: عوارض مصرف عسل و خربزه
عسل گشنیز
عسل گشنیز یکی از انواع عسل است که دارای سطح کمی از ساکاروز است و بنابراین به افرادی که مبتلا به دیابت هستند توصیه میشود که از این نوع عسل استفاده کنند.
گیاه گشنیز در انواع نقاط ایران کشت میشود، با این حال بیشترین مقدار آن در شهرستان نهاوند استان همدان قرار دارد که حدود ۵۰۰۰ هکتار آن زیر کشت است. این میزان حدود ۶۵ درصد از کل تولید گشنیز کشور را تشکیل میدهد، بنابراین شهرستان نهاوند یکی از بهترین مناطق برای تولید عسل گشنیز محسوب میشود. عسل گشنیز از رنگ قهوه‌ای روشن تا تیره بوده و با مدتی که می‌گذرد، بسته میشود.
گیاه خارشتر
در مناطق گرم و خشک ایران، گیاه خارشتر به عنوان گل سرسبد زنبورداری شناخته میشود. این گیاه که اغلب در مناطق با بارش کم رشد میکند، به واسطه شهد خوشمزه‌اش برای زنبور عسل جذاب است. زنبورداران در نواحی گرم مانند اصفهان، یزد، خراسان، سمنان، کرمان و هرمزگان می‌توانند به خوبی از خارشتر برای برداشت عسل با حجم قابل قبول استفاده کنند. رنگ عسل خارشتر زرد روشن است و به سرعت انجماد میشود.
علاوه بر برداشت عسل از گیاه خارشتر، زنبورداران می‌توانند عسلک ترنجبین نیز از این گیاه تولید کنند که در ادامه به آن پرداخت خواهیم کرد.
عسل گون
عسل گون یکی از محبوب‌ترین و معروف‌ترین انواع عسل موجود در ایران است که به دلیل وسعت بالای پوشش گیاهی گون در ایران، به حجم بالایی تولید میشود. این عسل با رنگ زرد خود شناخته شده و به دلیل پایین بودن سطح ساکارز، برای بیماران دیابتی مناسب است.
خواص عسل گون بسیار زیاد است. این عسل با بالا بردن سطح انسولین و کاهش اضطراب، در درمان بی‌خوابی موثر میباشد. همچنین، مصرف مداوم این عسل در وعده‌های صبحانه، سبب خون‌سازی میشود و برای رفع گرفتگی صدا در فصل پاییز و زمستان مناسب است. خواص آنتی اکسیدانی و توانایی در مهار رادیکال‌های آزاد، این عسل را به یک ضد پیری تبدیل کرده و به دلیل داشتن خاصیت ضد سرطانی، از پیشرفت سرطان جلوگیری میکند.
علاوه بر این، عسل گون به دلیل خواص ضدالتهابی، ضدمیکروبی و تسکین‌دهنده، در درمان سینوزیت و مشکلات سینه و حنجره موثر است. همچنین، با استفاده موضعی از این عسل، مشکلات و بیماری‌های چشمی نیز قابل بهبود است. هضم غذا، تقویت حافظه، تقویت روده، جلوگیری از بروز بیماری های قلبی عروقی و افزایش فشار خون نیز از جمله مزایای دیگر عسل گون است.
عسل کوهستان
عسل کوهستان یا عسل وحشی، یکی از انواع عسل های طبیعی و خالص است که بدون دخالت انسان و در مناطق کوهستانی و سخت البور تولید می شود. رنگ این عسل کهربایی تیره است و دارای مقدار ساکارز کمتری نسبت به سایر انواع عسل است. همچنین، طبع آن متعادل بوده و خواص بسیار زیادی برای سلامتی بدن دارد.
یکی از خواص عسل کوهستان، تقویت نیروی جسمانی و افزایش انرژی است. همچنین، مصرف این عسل می تواند حافظه را تقویت کرده و به بهبود مشکلات گوارشی کمک کند. علاوه بر این، عسل کوهستان می تواند بهبود سردردها، خواب آرام و با کیفیت، افزایش سیستم ایمنی بدن و بهبود عضلات را فراهم کند.
با توجه به خواص بیشمار این عسل، مصرف آن به عنوان یک مکمل غذایی طبیعی و ارگانیک، می تواند به حفظ سلامت و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. به علاوه، عسل کوهستان می تواند به عنوان یک راه حل طبیعی برای درمان برخی از مشکلات پوستی و عفونت های رحم در زنان مورد استفاده قرار گیرد.
بنابراین، با توجه به خصوصیات منحصر به فرد و خواص بسیار زیاد عسل کوهستان، مصرف این نوع عسل طبیعی می تواند به حفظ و بهبود سلامت بدن و روح انسان کمک کند. از این رو، توصیه می شود که در رژیم غذایی خود از عسل کوهستان استفاده نمایید و از خواص بی نظیر آن بهره مند شوید.
