پیش‌بینی‌های سازمان ملل نشان میدهد که تا سال ۲۰۳۰، جمعیت افراد بالای ۶۵ سال در جهان از جمعیت جوانان پیشی خواهد گرفت. این تغییر جمعیتی می‌تواند چالش‌های بسیاری برای جوامع جهانی به همراه داشته باشد و نیازمند توجه جدی به زیرساخت‌ها و سیاست‌های اجتماعی است.
روند پیری جمعیت در جهان
سازمان ملل متحد پیش‌بینی کرده است که جمعیت جهانی تا سال ۲۰۳۰ به ۸.۵ میلیارد نفر، تا سال ۲۰۵۰ به ۹.۷ میلیارد و تا سال ۲۱۰۰ به ۱۰.۴ میلیارد نفر خواهد رسید. در این میان، انتظار می‌رود تعداد افراد ۶۵ ساله و بالاتر تا سال ۲۰۵۰ بیش از دو برابر شده و به ۱.۶ میلیارد نفر برسد. این بدین معناست که سالمندان بیش از ۱۶ درصد از کل جمعیت جهان را تشکیل خواهند داد.
در سال ۱۹۵۰، از هر ۲۰ نفر در جهان تنها یک نفر بالای ۶۵ سال بود، اما این نسبت تا سال ۲۰۲۱ به یک در ۱۰ افزایش یافت. پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۵۰، از هر شش نفر در جهان، یکی سالمند باشد.
تمرکز جمعیت سالمندان در آسیا و اروپا
بر اساس گزارش سازمان ملل، آسیا و اروپا میزبان بیشترین جمعیت سالمند جهان هستند. ژاپن با ۳۰ درصد از جمعیت خود که بالای ۶۵ سال است، در صدر قرار دارد و پس از آن، ایتالیا با ۲۳ درصد و کشورهای فنلاند، پرتغال و یونان با حدود ۲۲ درصد در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.
همچنین انتظار می‌رود که در آینده نزدیک، کشورهایی مانند هنگ‌کنگ و کره جنوبی با رسیدن به نرخ ۴۰ درصد جمعیت سالمند، از ژاپن پیشی بگیرند. در این میان، اروپای جنوبی شامل کشورهایی چون یونان، ایتالیا، مالت، پرتغال و اسپانیا به عنوان «پیرترین منطقه جهان» شناخته می‌شود، چرا که ۲۱ درصد جمعیت این منطقه را سالمندان تشکیل می‌دهند.
افزایش جمعیت سالمند در کشورهای در حال توسعه
پیری جمعیت به سرعت در کشورهای در حال توسعه در حال افزایش است و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۵۰، اکثریت جمعیت سالمند جهان در این کشورها ساکن شوند. این در حالی است که بسیاری از این کشورها هنوز زیرساخت‌های کافی برای پاسخگویی به نیازهای جمعیت سالمند خود ندارند.
در مقابل، کشورهای توسعه یافته سیاست‌ها و برنامه‌های اجتماعی مناسبی را برای مراقبت از سالمندان خود به کار گرفته‌اند، اما کشورهای در حال توسعه نیازمند اصلاحات و ایجاد زیرساخت‌های جدید برای حمایت از این جمعیت در حال رشد هستند.
نیاز به بازنگری در سیاست‌های اجتماعی
با افزایش جمعیت سالمند، نیاز به بازنگری و تقویت سیاست‌های حمایتی و مراقبتی برای سالمندان بیشتر احساس می‌شود. هر ساله کنفرانس‌ها و رویدادهای مختلفی در سراسر جهان به مناسبت «روز جهانی سالمندان» برگزار می‌شود. شعار امسال این رویداد جهانی «پیری با وقار: اهمیت تقویت سیستم‌های مراقبتی و حمایتی برای افراد مسن» است.
افزایش جمعیت سالمندان به معنای افزایش نیاز به خدمات بهداشتی و اجتماعی است، به ویژه برای سالمندانی که با بیماری‌هایی مانند زوال عقل دست و پنجه نرم می‌کنند. این موضوع نیازمند توجه ویژه به حقوق سالمندان، حفظ کرامت و حریم خصوصی آنها، و توسعه سیاست‌هایی است که حمایت و مراقبت بهتری برای این گروه فراهم کند.
نتیجه‌گیری
پیشی گرفتن جمعیت سالمندان از جوانان تا سال ۲۰۳۰ یکی از بزرگترین چالش‌های قرن ۲۱ محسوب می‌شود. این تغییرات جمعیتی نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و اصلاحات در سیاست‌های اجتماعی و زیرساختی است تا جوامع بتوانند به نیازهای رو به افزایش سالمندان پاسخ دهند و محیطی مناسب برای پیری با وقار ایجاد کنند.
