میکروپلاستیک‌ها ذرات ریز و نامرئی پلاستیکی هستند که در محیط‌زیست، مواد غذایی، لباس‌ها و حتی آب آشامیدنی ما یافت میشوند. تحقیقات جدید نشان داده‌اند که یکی از منابعی که تاکنون کمتر به آن توجه شده بود، آدامس‌های جویدنی هستند. بر اساس یافته‌های اخیر، جویدن آدامس می‌تواند صدها تا هزاران ذره میکروپلاستیک را در بزاق دهان آزاد کند و این ذرات احتمالاً همراه با بزاق بلعیده میشوند. در این مقاله، به بررسی نتایج این پژوهش و تأثیرات آن بر سلامت خواهیم پرداخت.
میکروپلاستیک چیست و چرا باید نگران آن باشیم؟
میکروپلاستیک‌ها قطعاتی از پلاستیک هستند که ابعاد آن‌ها بین یک میکرومتر تا پنج میلی‌متر متغیر است. این ذرات می‌توانند از طریق منابع مختلف مانند بسته‌بندی‌های پلاستیکی، نوشیدنی‌ها، لباس‌های ساخته‌شده از الیاف مصنوعی و حتی هوا وارد بدن انسان شوند.
مطالعات علمی نشان داده‌اند که میکروپلاستیک‌ها نه‌تنها وارد سیستم گوارشی میشوند، بلکه در برخی موارد می‌توانند از طریق جریان خون به اندام‌های داخلی و حتی مغز نیز راه پیدا کنند. اگرچه هنوز مشخص نیست که این ذرات دقیقاً چه تأثیری بر سلامت انسان دارند، اما برخی پژوهش‌ها احتمال آسیب‌های سلولی و التهابی را مطرح کرده‌اند.
جویدن آدامس و افزایش ورود میکروپلاستیک ها به بدن
بر اساس تحقیقات انجام‌شده در دانشگاه کالیفرنیا لس‌آنجلس (UCLA)، مشخص شد که آدامس‌های جویدنی می‌توانند مقدار قابل‌توجهی میکروپلاستیک را در بزاق دهان آزاد کنند. این یافته‌ها نشان میدهد که حتی آدامس‌هایی که به‌عنوان طبیعی شناخته میشوند، از این قاعده مستثنا نیستند و مقدار مشابهی میکروپلاستیک در دهان آزاد می‌کنند.
چگونه میکروپلاستیک ها از آدامس به بزاق منتقل میشوند؟
آدامس‌های موجود در بازار از ترکیبات مختلفی مانند صمغ، شیرین‌کننده‌ها، طعم‌دهنده‌ها و پلیمرهای خاص ساخته میشوند. در حالی که آدامس‌های طبیعی از پلیمرهای گیاهی مانند شیره درختان برای ایجاد حالت جویدنی استفاده می‌کنند، آدامس‌های مصنوعی معمولاً از پلیمرهای نفتی ساخته میشوند.
- با شروع جویدن، ساختار پلیمرهای آدامس تغییر می‌کند و باعث آزاد شدن میکروپلاستیک‌ها در بزاق می‌شود.
- در دو دقیقه اول جویدن، بیشترین میزان میکروپلاستیک‌ها آزاد میشوند.
- پس از هشت دقیقه، ۹۴ درصد ذرات پلاستیکی از آدامس جدا شده و وارد بزاق میشوند.
نتایج آزمایش: چه مقدار میکروپلاستیک در هر آدامس وجود دارد؟
در این مطالعه، محققان ۱۰ برند مختلف آدامس شامل ۵ برند طبیعی و ۵ برند مصنوعی را بررسی کردند. آن‌ها برای کاهش تأثیر عوامل انسانی، هر نوع آدامس را یک فرد واحد به مدت چهار دقیقه جوید و محققان هر ۳۰ ثانیه از بزاق او نمونه‌برداری کردند.
- به‌طور میانگین، هر گرم آدامس حاوی ۱۰۰ میکروپلاستیک بود.
- برخی برندها تا ۶۰۰ میکروپلاستیک در هر گرم آدامس آزاد کردند.
- با توجه به وزن متوسط ۲ تا ۶ گرمی آدامس‌ها، یک آدامس بزرگ می‌تواند تا ۳ هزار ذره میکروپلاستیک آزاد کند.
- فردی که سالانه ۱۶۰ تا ۱۸۰ آدامس می‌جود، احتمالاً حدود ۳۰ هزار میکروپلاستیک را وارد بدن خود می‌کند.
آدامس های طبیعی و مصنوعی: تفاوتی وجود دارد؟
یکی از یافته‌های جالب این پژوهش این بود که هیچ تفاوت قابل‌توجهی بین آدامس‌های طبیعی و مصنوعی در میزان میکروپلاستیک‌ها مشاهده نشد.
پلیمرهای شناسایی شده در آدامس ها:
- پلی‌الفین‌ها (شامل پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن)
- پلی‌اتیلن ترفتالات (PET)
- پلی‌آکریل‌آمیدها
- پلی‌استایرن‌ها
در میان این مواد، پلی‌الفین‌ها که معمولاً در بسته‌بندی‌های پلاستیکی و ظروف یک‌بارمصرف نیز استفاده میشوند، بیشترین درصد ترکیب آدامس‌ها را تشکیل می‌دادند.
چگونه میتوان میزان قرارگیری در معرض میکروپلاستیک های آدامس را کاهش داد؟
اگرچه حذف کامل میکروپلاستیک‌ها از زندگی روزمره تقریباً غیرممکن است، اما راهکارهایی برای کاهش میزان ورود این ذرات به بدن وجود دارد.
- مدت‌زمان جویدن آدامس را افزایش دهید.
- بیشتر میکروپلاستیک‌ها در دو دقیقه اول جویدن آزاد میشوند.
- اگر آدامس را برای مدت طولانی‌تری بجوید، احتمال آزاد شدن ذرات جدید کاهش می‌یابد.
- از جویدن آدامس‌های مصنوعی خودداری کنید.
- اگرچه آدامس‌های طبیعی نیز دارای میکروپلاستیک هستند، اما میزان آن‌ها ممکن است کمتر از انواع مصنوعی باشد.
- از آدامس‌های بدون پلاستیک استفاده کنید.
- برخی برندهای جدید آدامس از مواد گیاهی و زیست‌تخریب‌پذیر استفاده می‌کنند که احتمال آزاد شدن پلاستیک را کاهش میدهد.
- به‌طور کلی مصرف آدامس را کاهش دهید.
- اگرچه جویدن آدامس مزایایی مانند کاهش استرس و تقویت تمرکز دارد، اما بهتر است مصرف آن را محدود کنید.
نتیجه گیری
پژوهش‌های جدید نشان داده‌اند که جویدن آدامس می‌تواند مقدار قابل‌توجهی میکروپلاستیک را در بزاق دهان آزاد کند. این ذرات می‌توانند وارد سیستم گوارشی شوند و احتمالاً در بدن باقی بمانند. اگرچه هنوز مشخص نیست که این میزان میکروپلاستیک چه تأثیری بر سلامت انسان دارد، اما توصیه می‌شود از مصرف بیش‌ازحد آدامس‌های حاوی پلاستیک خودداری شود.
با توجه به افزایش نگرانی‌های جهانی درباره میکروپلاستیک‌ها، لازم است تحقیقات بیشتری برای بررسی اثرات طولانی‌مدت این ذرات بر بدن انسان انجام شود. در همین حال، میتوان با انتخاب آدامس‌های طبیعی‌تر و کاهش مصرف آدامس‌های مصنوعی، میزان ورود میکروپلاستیک‌ها به بدن را به حداقل رساند.
