بیماری تراکم زدائی یک وضعیت پزشکی است که در نتیجه کاهش فشار هوا در محیطهای بالاتر از سطح دریا (مانند غواصی، پرواز در ارتفاعات بالا و …) رخ میدهد. در این شرایط، فشار هوا کاهش مییابد و این باعث کاهش فشار بر روی بدن و البته کاهش حجم گازهای حل شده در بافتهای بدن میشود. این مسئله میتواند منجر به ایجاد مشکلات پزشکی شود که از جمله آنها میتوان به درد سر، سرگیجه، تهوع، استفراغ، خستگی، درد عضلانی و افزایش ضربان قلب اشاره کرد. بنابراین، بیماری تراکم زدائی یک وضعیت پزشکی است که ناشی از تغییر فشار هوا در محیطهای بالاتر از سطح دریا است و به عنوان یک بیماری شناخته نمیشود.
بیماری تراکم زدائی یا برداشت فشار Decompression sickness (DCS) یک وضعیت پزشکی است که در نتیجه تغییر فشار هوا در محیطهای بالاتر از سطح دریا رخ میدهد. این بیماری معمولاً در غواصان، پروازهای با ارتفاع بالا و دیگر فعالیتهای مشابه رخ میدهد.
در شرایط عادی، فشار هوا در سطح دریا حدود ۱۰۱۳ هکتوپاسکال (hPa) است. با افزایش ارتفاع، فشار هوا کاهش مییابد؛ برای مثال، در ارتفاع ۳۰۰۰ متری، فشار هوا حدود ۷۰۰ hPa است. این کاهش فشار هوا باعث کاهش فشار بر روی بدن و البته کاهش حجم گازهای حل شده در بافتهای بدن میشود. این مسئله میتواند منجر به ایجاد مشکلات پزشکی شود.
علائم و نشانههای بیماری تراکم زدائی شامل درد سر، سرگیجه، تهوع، استفراغ، خستگی، درد عضلانی و افزایش ضربان قلب هستند. در صورت عدم درمان، این بیماری میتواند منجر به مشکلات جدیتری مانند اختلالات تنفسی، اختلالات دید، اختلالات شنوایی و حتی مرگ شود.
برای پیشگیری از بیماری تراکم زدائی، افراد باید به طور کامل با فشار هوا در محیطهای بالاتر از سطح دریا آشنا شوند و از فعالیتهای خودداری کنند. همچنین، در صورت نیاز، افراد میتوانند از تجهیزات حفاظتی مانند کپسولهای تراکم زدائی استفاده کنند. در صورت بروز علائم بیماری تراکم زدائی، باید به سرعت به پزشک مراجعه کنید. درمان این بیماری شامل استفاده از اکسیژن، فشار مثبت و داروهای مختلف است.
درمان بیماری برداشت فشار و تراکم زدائی معمولاً شامل تزریق اکسیژن و فشار مثبت به بیمار است. این روشها باعث کاهش تعداد حبابهای گاز در خون و بافتهای بدن میشوند و علائم بیماری را کاهش میدهند. در بعضی موارد، داروهای خاصی نیز برای درمان بیماری تراکم زدائی استفاده میشوند.
برای پیشگیری از بروز بیماری تراکم زدائی، افراد باید به طور کامل با فشار هوا در محیطهای بالاتر از سطح دریا آشنا شوند و از فعالیتهای خودداری کنند. همچنین، افراد میتوانند از تجهیزات حفاظتی مانند کپسولهای تراکم زدائی استفاده کنند. در صورت بروز علائم بیماری تراکم زدائی، باید به سرعت به پزشک مراجعه کنید.
با توجه به اینکه بیماری تراکم زدائی در غواصان و پروازهای با ارتفاع بالا رخ میدهد، این افراد باید دقت کافی را در انجام فعالیتهای خود داشته باشند. همچنین، آموزشهای لازم برای پیشگیری از بروز بیماری تراکم زدائی برای آنها بسیار مهم است.
در نهایت، بیماری تراکم زدائی یک وضعیت پزشکی جدی است که در صورت عدم درمان میتواند منجر به مشکلات جدیتری شود. بنابراین، افراد باید با شناخت دقیق این بیماری و رعایت نکات پیشگیری، خود را در برابر این بیماری محافظت کنند.
علاوه بر روشهای درمانی که ذکر شد، در بعضی موارد ممکن است نیاز به درمان جراحی باشد. درمان جراحی برای حالتهای شدید تراکم زدائی، مانند تراکم زدائی مغزی، لازم است. همچنین، در بعضی موارد، تجویز داروهای خاصی نیز برای پیشگیری از بروز بیماری تراکم زدائی در غواصان و پروازهای با ارتفاع بالا صورت میگیرد.
نکته مهمی که باید به آن توجه کرد، این است که بیماری تراکم زدائی ممکن است در هر فردی رخ دهد ولی با رعایت نکات پیشگیری و انجام فعالیتهای خود با دقت، میتوان از بروز آن جلوگیری کرد. همچنین، در صورت بروز علائم بیماری تراکم زدائی، بهتر است به سرعت به پزشک مراجعه کرده و درمان لازم را انجام دهید.