درباره زیان‌های سیگار بارها شنیده‌ایم اما احتمالا از تاثیر دود آن (دود دست دوم) بر افزایش سطح سرب در بدن کودکان و نوجوان کمتر می‌دانیم. به نقل از نشریه تخصصی «کانورسیشن»، دود دست دوم بر سلامت کودکان و نوجوانانی که در معرض آن قرار می‌گیرند، اثرات زیان‌باری دارد.
به علاوه، سرب برای کودکان بسیار مضرتر از نوجوانان و افراد مسن‌تر است چراکه بدن کودکان در حال رشد سریع است و تاثیر نامطلوب این ماده بر کودکانِ در حال رشد می‌تواند تشدید شود. متخصصان در آمریکا داده‌های ملیِ این کشور در مورد میزان سرب خون و قرار گرفتن کودکان و نوجوانان ۶ تا ۱۹ ساله در معرض دود سیگار را از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ میلادی بررسی و تحلیل کردند.
آنها میزان سرب و متابولیت نیکوتین را در گروه‌های تحت آزمایش اندازه‌گیری کردند. هنگام استنشاق دود تنباکو، در فرایندی شیمیایی، ماده‌ای به نام «کوتینین» در بدن تولید می‌شود. میزان کوتینین در بدن نشان میدهد که چه میزان در معرض دود تنباکو بوده‌ایم. با توجه به نتایج تحقیق مزبور در گروه‌هایی که بیشتر در معرض دود سیگار قرار داشتند، میانگین سرب خون نیز بیشتر از گروهی بود که کمتر در معرض دود سیگار بودند.
آسیب ها و مضرات دود سیگار برای کودکان
دود سیگار برای کودکان مضر است و می‌تواند به شکل‌های مختلفی برای آنها آسیب‌های جدی ایجاد کند. بعضی از این آسیب‌ها شامل:
- بروز عفونت‌های تنفسی: دود سیگار می‌تواند باعث بروز عفونت‌های تنفسی در کودکان شود، از جمله عفونت‌های گوش، حلق و بینی.
- بروز آسم: دود سیگار می‌تواند باعث بروز آسم در کودکان شود و باعث تنگی نفس و سختی در تنفس آنها شود.
- افزایش خطر بروز سندرم مرگ ناگهانی نوزادان: دود سیگار می‌تواند باعث افزایش خطر بروز سندرم مرگ ناگهانی نوزادان شود.
- کاهش عملکرد رشدی: دود سیگار می‌تواند باعث کاهش عملکرد رشدی کودکان شود و باعث تأخیر در رشد و توسعه آنها شود.
- بروز بیماری‌های قلبی: دود سیگار می‌تواند باعث بروز بیماری‌های قلبی در کودکان شود و باعث افزایش خطر بروز بیماری‌های قلبی در آینده شود.
- افزایش خطر بروز سرطان: دود سیگار می‌تواند باعث افزایش خطر بروز برخی از بیماری‌های سرطانی در کودکان شود.
- تأثیرات منفی بر روی رفتار و توجه: دود سیگار می‌تواند باعث تأثیرات منفی بر روی رفتار و توجه کودکان شود و باعث کاهش توانایی آنها در یادگیری و تمرکز شود.
جلوگیری از جذب سرب در بدن
برخلاف بسیاری از سموم دیگر در صورت کاهش میزان قرار گرفتن در معرض سرب، مقدار این ماده در بدن رقیق نمی‌شود. همچنین بدن به طور طبیعی نمی‌تواند این سم را دفع کند. سرب در استخوان‌ها جمع و در خون ترشح می‌شود و تنها راه از بین بردن آن مصرف داروهای خوراکی است.
قرار گرفتن در معرض سرب سبب ایجاد مشکلات عصبی متعدد و شدیدی از جمله آسیب اعصاب، مشکلات شناختی و از دست دادن هوش و ضعف حافظه می‌شود و ممکن است موجب اختلالات مغزی مانند بیماری آلزایمر و اسکیزوفرنی شود.
از دیگر عواملی که ممکن است میزان سرب در خون کودکان را افزایش دهد برخی لوازم خانگی روزمره از جمله برخی ظروف سرامیکی است. بعضی از ادویه‌ها، اسباب‌بازی‌ها، محصولات رنگ مو و لوازم آرایشی نیز حاوی سرب هستند. محققان می‌کوشند با ارائه یافته‌های پژوهش‌های جدید، خطر قرار گرفتن در معرض سرب را گوشزد کنند و کاهش دهند. آنها با تحقیق در مناطق محلی می‌کوشند در این مورد آگاهی‌رسانی بیشتری کنند. به نظر آنها، پژوهش‌هایی از این دست به درک بهتر از خطر قرار گرفتن کودکان در معرض دود سیگار کمک می‌کند.
