در یک عارضه نادر اما جدی سرطان، سیستم ایمنی بدن می تواند شروع به حمله به مغز کند و باعث از دست دادن سریع حافظه و نقص شناختی شود. آنچه باعث این جنگ داخلی بیولوژیکی ناگهانی می شود تا حد زیادی ناشناخته بود.
اکنون، محققان دانشگاه بهداشت یوتا دریافتهاند که برخی از تومورها میتوانند پروتئینی شبیه ویروس را آزاد کنند و یک واکنش ایمنی خارج از کنترل را آغاز کنند که ممکن است به سلولهای مغز آسیب برساند.
جیسون شپرد، دکترا، دانشیار نوروبیولوژی در دانشگاه یوتا بهداشت و آخرین نویسنده این مطالعه، توضیح میدهد که تشدید سریع علائم – که میتواند شامل تغییرات حافظه و رفتاری، از دست دادن هماهنگی و حتی تشنج باشد. یکی از مشخصه های این بیماری است که به آن سندرم عصبی پارانئوپلاستیک anti-Ma2 می گویند. این بیماری یکی از گروهی از سندرم های عصبی مرتبط با سرطان است که در کمتر از یک نفر از هر 10000 مبتلا به سرطان رخ می دهد. علائم دقیق این بیماری ها متفاوت است، اما همه شامل واکنش های سریع ایمنی علیه سیستم عصبی هستند. شپرد می گوید: «علائم به سرعت ظاهر می شوند و می توانند کاملاً ناتوان کننده باشند.
استیسی ال. کلاردی، دکترای تخصصی مغز و اعصاب در U of U Health و یکی از نویسندگان این مطالعه، می افزاید: “بیشتر بیماران قبل از اینکه متوجه شوند سرطان دارند، شروع به تجربه این علائم عصبی غیرمعمول می کنند.”
این علائم سریع در نتیجه شروع ناگهانی سیستم ایمنی بدن به هدف قرار دادن پروتئین های خاصی است که در مغز یافت می شود. دانشمندان می دانستند که این شعله ور شدن ایمنی اغلب پروتئینی به نام PNMA2 را هدف قرار می دهد. اما هیچکس نمیدانست که چرا PNMA2 چنین پاسخ ایمنی قوی را تحریک میکند، که محققان را در یافتن راههای پیشگیری از آن ناامید کرد. کلاردی میگوید: «ما نمیدانیم که در سطح سلولی یا مولکولی چه اتفاقی میافتد تا واقعاً باعث ایجاد سندرم شود، و درک مکانیسم بیماری برای توسعه درمانهای بهتر بسیار مهم است.»
مکان اشتباه، زمان اشتباه
دانشمندان دریافتند که محل PNMA2 در بدن نیز یک قطعه مهم از پازل است. Xu میگوید: «این پروتئین معمولاً فقط در مغز و در نورونها بیان میشود، اما برخی از سلولهای سرطانی میتوانند آن را بیان کنند که میتواند پاسخ ایمنی را تحریک کند.»
تا زمانی که PNMA2 در مغز باقی می ماند، سیستم ایمنی به آن واکنش نشان نمی دهد. اما به ندرت، یک تومور در جای دیگری از بدن شروع به تولید پروتئین PNMA2 می کند. و هنگامی که سیستم ایمنی پروتئین PNMA2 را در خارج از مغز تشخیص می دهد، مانند هر مهاجم خارجی واکنش نشان می دهد. سیستم ایمنی پادتن هایی می سازد که به ماده ناآشنا متصل می شوند و آن آنتی بادی ها سلول های ایمنی را به سمت حمله هدایت می کنند.
اما، پس از فعال شدن، سیستم ایمنی فقط به PNMA2 تولید شده توسط سرطان حمله نمی کند. همچنین بخشهایی از مغز را که به طور معمول PNMA2 تولید میکنند، از جمله نواحی درگیر در حافظه، یادگیری و حرکت را هدف قرار میدهد. مغز به طور معمول درجه ای از محافظت در برابر سیستم ایمنی دارد، اما سرطان این سد را ضعیف می کند و مغز را به ویژه در برابر این حمله ایمنی آسیب پذیر می کند.
در کار آینده، هدف محققان این است که بفهمند کدام جنبه از پاسخ ایمنی منجر به زوال شناختی سریع بیماران میشود: خود آنتیبادیها، سلولهای ایمنی که به مغز راه مییابند، یا ترکیبی از این دو.
