در دهههای اخیر، پژوهشهای گستردهای در زمینهی اثرات روانی و اجتماعی تنبیه بدنی کودکان انجام شده است. با وجود تصویب قوانین محدودکننده در کشورهای پیشرفته، استفاده از تنبیه فیزیکی همچنان در برخی جوامع کمدرآمد یا با درآمد متوسط رواج دارد. مطالعهی تازهای که در نشریهی معتبر نیچر منتشر شده، نگاهی جامع به پیامدهای این رفتار در کشورهای مختلف انداخته و بر آسیبهای گستردهی آن تأکید میکند. یافتههای این تحقیق از نظر علمی قابل اتکا بوده و پایهای مهم برای بازنگری در سیاستهای تربیتی و اجتماعی به شمار میآید.
آسیب های تنبیه فیزیکی در کشورهای کم درآمد مشابه کشورهای پردرآمد است
هرچند تصور میشود شرایط فرهنگی و اقتصادی ممکن است نقش تعیینکنندهای در اثرات رفتارهای تربیتی داشته باشد، اما یافتههای علمی خلاف این تصور را نشان میدهند. در این تحقیق مشخص شده که پیامدهای منفی تنبیه بدنی در تمامی جوامع – صرفنظر از میزان درآمد – با شدت مشابه بروز پیدا میکند.
- مطالعهی دانشگاه نیویورک تأیید کرده که کودکان در کشورهای کمدرآمد و با درآمد متوسط، آسیبهایی مشابه کودکان در کشورهای توسعهیافته از تنبیه فیزیکی میبینند.
- این آسیبها شامل اختلال در سلامت روان، ضعف در عملکرد تحصیلی و بروز مشکلات اجتماعی و رفتاری است.
- نتایج بررسیها نشان میدهد که محیط اقتصادی و سطح درآمد ملی، تأثیری در کاهش اثرات منفی تنبیه بدنی ندارد.
- این یافتهها اهمیت یک رویکرد جهانی برای ممنوعیت تنبیه فیزیکی را پررنگتر میکند.
مرور جامع ۱۹۵ مطالعه در بیش از ۹۰ کشور با پیامدهای نگران کننده
برای نخستین بار، پژوهشگران اقدام به تحلیل فراگیر ۱۹۵ مطالعه از نقاط مختلف جهان کردهاند که جنبههای مختلف تنبیه بدنی را در کودکان بررسی کردهاند. این پژوهشها طی بیش از دو دهه گردآوری شده و تصویری شفاف از واقعیت را ارائه میدهد.
- این مرور نظاممند، تحقیقات انجام شده بین سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۴ را شامل میشود.
- در مجموع، دادههای مربوط به ۹۲ کشور با درآمد پایین و متوسط مورد تحلیل قرار گرفت.
- ۱۹ شاخص مرتبط با سلامت، رفتار، رشد ذهنی و روابط اجتماعی کودکان در این مطالعه بررسی شد.
- نتایج نشان داد که در ۱۶ شاخص از ۱۹ شاخص، تأثیر منفی تنبیه فیزیکی مشهود و معنادار بوده است.
پیامدهای منفی گسترده: از افسردگی تا عملکرد تحصیلی ضعیف
این تحقیق، با تکیه بر دادههای تجربی و علمی، فهرستی از آثار زیانبار تنبیه بدنی را ارائه داده که باید مورد توجه والدین، مربیان، قانونگذاران و فعالان حوزهی کودک قرار گیرد.
- تضعیف رابطهی عاطفی میان کودک و والدین یا مراقبان اصلی.
- افزایش احتمال قربانی یا عامل خشونت شدن در آینده، حتی در روابط زناشویی.
- رشد نگرش مثبت نسبت به خشونت در ذهن کودک، که ممکن است منجر به تکرار آن شود.
- بروز مشکلات روانی مانند اضطراب، افسردگی، پرخاشگری و انزوا.
- افت سلامت جسمی، خواب بیکیفیت، و اختلال در رشد اولیهی کودک.
- تأثیر منفی بر مهارتهای زبانی، اجتماعی و تحصیلی که آیندهی کودک را به خطر میاندازد.
عدم مشاهده هیچ گونه فایده یا پیامد مثبت در تنبیه بدنی
یکی از مهمترین یافتههای این پژوهش، نبود شواهدی دال بر هرگونه فایده یا تأثیر مثبت از تنبیه بدنی است. این موضوع بهویژه برای والدینی که این شیوه را روش تربیتی مؤثر میدانند، هشدار جدی محسوب میشود.
- پژوهشگران در هیچ یک از دادهها تأثیر مثبتی از تنبیه فیزیکی پیدا نکردند.
- حتی شاخصهایی مانند مهارتهای شناختی یا حرکتی نیز هیچ بهبودی نشان ندادند.
- این مسئله نشان میدهد که تنبیه بدنی، تنها مجموعهای از زیانها به همراه دارد و در هیچ زمینهای مفید نیست.
- حذف کامل این روش باید به یک هدف جهانی در سیاستگذاریهای تربیتی تبدیل شود.
تأکید متخصصان بر تغییر جهانی سیاست های تربیتی
نتیجهی نهایی این تحقیق، فراخوانی برای تغییر در سیاستگذاری جهانی است. اگرچه برخی کشورها پیشرفتهایی در این زمینه داشتهاند، اما بسیاری از جوامع هنوز به دنبال تصویب یا اجرای قوانین مناسب نیستند.
- خورخه کوارتاس، نویسندهی اصلی این مطالعه، تنبیه بدنی را رفتاری جهانشمول اما مخرب توصیف کرده است.
- او خواستار تحقیقات بیشتر و تدوین راهکارهای بینالمللی برای پیشگیری از تنبیه فیزیکی شده است.
- طبق گزارش سازمان ملل متحد، تاکنون ۶۵ کشور قوانین ممنوعیت جزئی یا کامل تنبیه بدنی را اجرا کردهاند.
- بیشتر این کشورها جزو کشورهای با درآمد بالا هستند و لازم است کشورهای در حال توسعه نیز در این مسیر حرکت کنند.
نتیجه گیری
پژوهش گستردهی دانشگاه نیویورک بار دیگر مهر تأییدی بر این حقیقت زده که تنبیه بدنی کودکان، صرفنظر از شرایط جغرافیایی یا اقتصادی، رفتاری آسیبزا و غیرقابل توجیه است. با توجه به نبود هرگونه اثر مثبت از این شیوه، لازم است قوانین سختگیرانهتری در سطح جهانی اعمال شود و آموزشهای جایگزین تربیتی، بر پایه احترام، درک متقابل و تقویت رابطهی عاطفی، جایگزین روشهای قدیمی شود. آیندهی سالم کودکان در گرو تصمیمات امروز ماست.